Eis keuzevrijheid
in de geboortezorg!

Hoe zit het nou precies?

De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wil de manier waarop geboortezorg nu betaald wordt aanpassen door het declareren van een integraal tarief in te voeren. Hij heeft dit op 21 maart in een brief aan de Tweede Kamer aangekondigd. Dit klinkt als slechts een technisch verhaal, maar dit tast de zelfstandigheid van verloskundigen aan en heeft grote gevolgen voor de hele geboortezorg en zwangere vrouwen.

Maar wat betekent het nou precies? Waarom moet ik mij hier zorgen over maken?

Wat is geboortezorg?

Geboortezorg is de zorg die je krijgt tijdens je zwangerschap, de geboorte én zelfs na de bevalling. De Nederlandse geboortezorg behoort tot de meest toegankelijke, doelmatige en kwalitatief beste zorg ter wereld. De verloskundige speelt hierin een cruciale rol. Niet alleen met medische kennis, maar ook emotioneel. De verloskundige is namelijk de enige zorgverlener die van begin tot eind betrokken is bij je zwangerschap.

Wat is ‘het declareren van een integraal tarief’ ofwel ‘integrale bekostiging’?

Zoals de geboortezorg nu is geregeld, kan de door jou uitgekozen verloskundige de aan jou verleende zorg declareren bij je zorgverzekeraar.

Met integrale bekostiging verandert dit. De geboortezorg gaat dan via een zogeheten Integrale Geboortezorg Organisatie (IGO). In een IGO zitten bijvoorbeeld ziekenhuizen, gynaecologen en verloskundigen. Zij worden dan allemaal betaald uit één portemonnee. Het ziekenhuis is altijd de grootste partij in zo’n IGO. En heeft dus ook de meeste invloed op waar het geld uit die portemonnee heen gaat. Daarmee wordt de rol van de verloskundige alleen maar kleiner en raakt het de kwalitatieve zorg die geleverd wordt. Maar ook de keuzevrijheid van de zwangere vrouw.

Waarom verdwijnt de keuzevrijheid?

Als het voorstel voor integrale bekostiging doorgaat:

• hebben ziekenhuizen er een nog groter belang bij dat je daar bevalt. Kun je dan überhaupt nog wel kiezen voor een thuisbevalling?
• verdwijnt de zelfstandige verloskundige die juist staat voor de keuzevrijheid en voor persoonlijke zorg. Verloskundigen worden hier specifiek voor opgeleid.
• wil een IGO dat je zorg binnen hun organisatie afneemt. Als je kiest voor zorg buiten de IGO word je een ‘bundelbreker’ genoemd en ben je een ‘knelpunt’.
• word je door het ziekenhuis uitgesloten van bepaalde zorg als je toch bij een zelfstandig werkende verloskundige zit. Denk aan het gebruik van een lachgas roesje tijdens de bevalling of een badbevalling. Zou je als zwangere vrouw niet altijd de de zorg moeten krijgen die bij je past?
• kun je in de toekomst niet altijd kiezen voor een verloskundige die aansluit bij je wensen. Doordat de zelfstandige praktijk verdwijnt, verdwijnt ook het verschil in aanbod. Dit betekent dat jouw persoonlijke voorkeuren niet meer bovenaan staan.

Waarom verdwijnen verloskundigen zoals we die kennen, als integrale bekostiging normaal wordt?

Veel zelfstandige praktijken zullen door de integrale bekostiging op den duur verdwijnen. Ze worden door het nieuwe plan onderdeel van een IGO en kunnen en mogen dan waarschijnlijk niet altijd meer de persoonlijke zorg bieden waar jij om vraagt. Daarnaast hebben de ziekenhuizen er het meeste baat bij dat de geboortezorg via hen verloopt. Dat zorgt ervoor dat de rol van de verloskundige in de wijk kleiner en kleiner wordt.

Is het erg als de eerstelijns verloskundige verdwijnt?

De zelfstandige verloskundige is één van de beste gewaardeerde zorgverleners op Zorgkaart Nederland. De expertise en de persoonlijke zorg die zij bieden zijn onmisbaar voor een goed verloop van jouw zwangerschap. Ook de laagdrempeligheid van de praktijk in de wijk is essentieel om te voorkomen dat zwangere vrouwen geen hulp vragen wanneer ze het wel nodig hebben. Het is dus belangrijk dat eerstelijns verloskundigen blijven bestaan.

Is er een alternatief voor integrale bekostiging ?

Ja er is een alternatief! Verschillende organisaties zoals Bo Geboortezorg, De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG), de Patiëntenfederatie en wij, de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV), hebben een alternatief ontwikkeld.

Ook heeft de KNOV een voorstel met de minister gedeeld waarin wordt aangeven hoe de IGO’s kunnen werken binnen het huidige systeem. Hiermee wil de KNOV effectief een eind maken aan de onnodige verdeeldheid die integrale bekostiging nu al veroorzaakt. En zorgen dat zwangere vrouwen hun keuzevrijheid kunnen behouden.

Waarom nu?

De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft op 21 maart 2022 besloten het experiment voor integrale bekostiging om te willen zetten naar reguliere zorg. Dit betekent dat er door de Tweede Kamer binnen 30 dagen een definitief besluit moet worden genomen of dit doorgaat of niet. Onze Tweede Kamerleden zijn nu dus aan zet.

We hopen met deze actie te kunnen voorkomen dat vrouwen hun #persvrijheid kwijtraken. En de verloskundigen in de wijk kunnen blijven bestaan.

Wat is de KNOV en waarom zijn wij tegen integrale bekostiging?

De KNOV is de branche- en beroepsorganisatie van en voor verloskundigen. Wij staan voor het leveren van de beste geboortezorg die zwangeren nodig hebben en behartigen tegelijkertijd de belangen van de verloskundigen.

Wij zijn niet voor integrale bekostiging omdat uit onderzoek van het RIVM blijkt dat deze manier van werken niet leidt tot betere zorg. Sterker nog, op termijn verdwijnt hierdoor de kwalitatieve persoonlijke geboortezorg waar wij als verloskundigen zo trots op zijn. Dit willen we voorkomen.